Door het welbewust gebruik van de term “Risico” zorgen veel marketeers en beleidsmakers dat mensen beslissen op basis van angst. Een weloverwogen beslissing zou doorgaans anders uitpakken.
De mens heeft, aldus de wetenschap, twee beslissystemen. Systeem 1 (intuïtie) is het ervaringssysteem, vergt geen inspanning, werkt automatisch en snel, is zeer emotioneel, werkt onbewust en is vatbaar voor fouten. Systeem 2 is wat we het ‘denken’ noemen. Het vergt inspanning, is traag, bewust, is minder foutgevoelig en je kunt naderhand herleiden hoe je tot je beslissing bent gekomen.
De officiële informatie in Nederland over de noodzaak om baby’s te vaccineren is hiervan een markant en schrijnend voorbeeld. Welbewust is de communicatie gericht op het activeren van beslissysteem 1 waardoor jonge ouders beslissen op basis van angst. Angst is een fantastisch marketinginstrument. Ook in de medische sector wordt er veelvuldig gebruik van gemaakt.
Jonge of aanstaande ouders worden zo opgezadeld met de suggestie dat hun baby grote risico’s loopt als het niet snel gevaccineerd wordt. De angst om een onverantwoorde ouder te zijn, of je kind op te zadelen met grote gezondheidsschade ontneemt deze ouders om een rustige, rationele en weloverwogen beslissing te nemen. Doelbewust wordt er gezwegen over de risico’s die samenhangen met vaccineren, zeker op die jonge leeftijd.
Het gevolg is dat de meeste ouders door angst gedreven een beslissing nemen die veel grotere risico’s met zich meebrengt dan de risico’s die ze denken te vermijden.
Een goed gedocumenteerd voorbeeld is de angst onder de Amerikaanse bevolking na het WTC drama op 9/11/2001 om voor binnenlandse vluchten het vliegtuig te nemen. Om het risico van een herhaling te vermijden koos men massaal voor de auto als vervoermiddel. Dit heeft geleid tot een dramatische toename van het aantal verkeersdoden in de VS in het daaropvolgende jaar. Een persoon die iedere maand een binnenlandse vlucht had genomen gedurende een jaar lang zou een kans van 1:135.000 hebben om te overlijden door een kaping. De keuze voor de auto als vervoermiddel gaf een kans van 1:6000 om te overlijden als gevolg van een auto-ongeluk.
(Deze Column is gepubliceerd in mei 2012 in “Blik op Zeewolde”).
Juist daarom verdient het onderwerp aandacht. Er zijn namelijk hardnekkige misverstanden als het gaat om de erfelijke factoren van ziekten. De ‘oude’ genetica heeft de laatste decennia plaats gemaakt voor de epigenetica. De epigenetica gaat er van uit dat een afwijkende gen alleen doorgaans niet voldoende voorwaarde is voor het ontwikkelen van een ziekte. Er dienen andere, zogenaamde epigenetische factoren te zijn die ervoor zorgen of een gen ook daadwerkelijk tot expressie komt. Denk daarbij aan al die factoren in de celkern die niet tot het DNA behoren. Dat kunnen nutriënten zijn, toxines of micro-organismen. Hoewel DNA tot op heden niet te veranderen is zijn epigenetische factoren doorgaans zeer goed te beïnvloeden.
ccgforum.com 