U heeft het vast gelezen, de Rijksoverheid start een campagne tegen roken tijdens de zwangerschap. De campagne heet “een rookvrije start voor alle kinderen”. Lovenswaardig initiatief, dat moet gezegd. Want de gevolgen van roken tijdens de zwangerschap zijn nog veel groter en ingrijpender dan doorgaans wordt voorgesteld. Laten we weer even de complexe biochemie van het lichaam bekijken. We beperken ons gemakshalve even tot nicotine, de andere talloze schadelijke stoffen als cadmium, arseen, e.a. parkeren we even. Nicotine is een zogenaamde neurotoxische stof, schadelijk voor het zenuwstelsel dus. Waarin zit die schadelijkheid? Wel, de mens heeft in het lichaam tal van belangrijke signaalstofjes, we hadden het daar al eens eerder over op deze plaats. In de hersenen zijn dat bijvoorbeeld de neurotransmitters. Het effect van deze stoffen is afhankelijk van bijpassende receptoren. Van belang is o.a. dat die receptoren de juiste gevoeligheid hebben. Nicotine hecht vast aan receptoren van Acetylcholine. Daarom werden die receptoren na ontdekking ook de acetylcholine-nicotine receptoren genoemd, ter onderscheiding van een andere soort. Nicotine wordt ook wel een acetylcholine agonist genoemd. Het bootst acetylcholine na qua effect. De gevolgen zijn complex. Laten we ons even beperken tot de gevolgen voor de ongeboren vrucht wanneer de aanstaande moeder rookt.

Daarvoor moeten we weer naar de hier al eerder genoemde Hongaarse wetenschapper prof. György Csaba. Hij heeft gedurende decennialang onderzoek naar de eigenschappen van receptoren, samen met zijn team, aangetoond dat overprikkeling van receptoren, zéker als dit in een kwetsbare periode als de zwangerschap plaats vindt, leidt tot een blijvende afname van gevoeligheid. Blijvend, inderdaad, het herstelt zich niet meer spontaan gedurende de rest van het leven. De baby wordt dus geboren met een verlaagde gevoeligheid van bepaalde acetylcholine receptoren. Is dat erg? Ja dat is erg, als je bedenkt hoe vreselijk belangrijk een optimale acetylcholine functie is. Dit stofje is o.a. essentieel voor de werking van het geheugen en tal van cognitieve functies. Verminderde acetylcholine werking kan leiden tot leer- en gedragsstoornissen en autisme, om maar iets te noemen. Maar het stofje is bij heel veel processen betrokken en speelt een rol bij tal van ziekten o.a. van het zenuwstelsel. Dé acetylcholine ziekte van deze tijd is Alzheimer.

Dus ja, de overheid heeft alle reden om het ongeboren leven te willen beschermen tegen deze desastreuze invloeden.

Tegelijk is deze actie ook bijzonder hypocriet. Waarom? Wel, het aantal rokende zwangere vrouwen is beperkt. Er zijn andere factoren die een veel groter aantal ongeboren kinderen met vergelijkbare pre-natale schade opzadelen, met medeweten van onze overheid. Het zijn veel gebruikte pesticiden, die een vergelijkbaar of erger effect hebben op de receptoren van acetylcholine en andere neurotransmitters van ongeboren baby’s. Een groep heet zelfs de neo-nicoteïnen. Inderdaad, ze lijken op en zijn afgeleid van nicotine. Een Japanse studie heeft inzichtelijk gemaakt dat er verband is tussen de toename van deze aandoeningen en groeicijfers van de productie van deze pesticiden. U begrijpt de hypocrisie. Benieuwd of het in verkiezingstijd over écht wezenlijke zaken zal gaan.

Deze tekst is eerder gepubliceerd geweest in “Blik op Zeewolde”, maart 2017