Mijn dierbare vriend en begaafd systeemdenker prof. G.G. Jàros (Australië) heeft het me midden negentiger jaren al op het hart gedrukt: als je pretendeert een systeem benadering van gezondheid en ziekte te hanteren dan moet je altijd op zoek naar samenhang. Samenhang tussen klachten en aandoeningen in het heden, maar ook in de loop van de tijd. Die samenhang is er altijd. Of we die samenhang zien, of laat ik zeggen, kunnen benaderen, dat is een tweede.
Maar die benadering van de samenhang dient altijd centraal te staan in zowel de diagnose als de behandeling. Symptoombestrijding, zoals dat standaard in de reguliere medisch-farmaceutische benadering domineert, gaat hieraan voorbij.
Maagzuur klachten bijvoorbeeld, zullen in de reguliere praktijk als regel onderdrukt worden met een vorm van maarzuur-remming. Zonder dat er ook maar één moment aandacht is voor oorzaak en samenhang met andere klachten. Hoge bloeddruk is een ander voorbeeld. De constatering is doorgaans voldoende voor een arts een bloeddrukverlager, in welke vom dan ook, in te zetten. De hamvraag is natuurlijk waaróm de bloeddruk te hoog is en wat de samenhang is met andere klachten die de persoon heeft.
Mijn observatie is dat veel mensen geëmotioneerd raken als je de veronderstelde samenhang met hen deelt. Dat komt m.i. omdat we ten diepste allemaal wel weten dat die samenhang er ís en dat we om de klachten c.q. aandoeningen te kunnen begrijpen, op zoek moeten naar die samenhang.
Eén van de meest basale en misschien wel dé meest basale eigenschap van een goede medische behandeling is dat er gedacht en gehandeld wordt vanuit samenhang tussen de verschillende klachten en verschijnselen. Het menselijk organisme is een complexe eenheid, maar wel een ‘eenheid’. In een gezonde situatie is er een dynamische balans die erop gericht is om onder wisselende omstandigheden een zo goed mogelijke coherentie te handhaven. Een betekenis van coherentie is juist het begrip ‘samenhang’.
Neem als voorbeeld een groep militairen die in speedmars lopen:
We kunnen dit als een voorbeeld van coherentie zien. Kenmerkend voor dit voortbewegen is dat ieder individu in de groep hetzelfde bewegingspatroon heeft, ze lopen in ritme. Op afstand kan het lijken alsof het één geheel is.
In de natuur kunnen we op indrukwekkende wijze waarnemen bij scholen vissen of grote groepen vogels.
Zo is samenhang een kenmerk van gezond functioneren. Maar er is ook samenhang tussen de verschillende uitingen van disfunctioneren, die we klachten of symptomen noemen. Of we die samenhang nu zien en begrijpen of niet, die samenhang is er wel. Die samenhang dient de basis van diagnose en therapie te zijn. Wanneer dat niet het geval is vervallen we tot een reductionistische aanpak. De reguliere geneeskunde is daar een kernachtig voorbeeld van, waarbij we de enorme waarde van deze geneeskunde als crises-geneeskunde niet moeten onderschatten. Maar het bestaan van specialisten en superspecialisten die allemaal hun eigen deelgebied van het lichaam als aandachtsgebied hebben is veelzeggend. Ik heb mensen ontmoet die bij 3 of 4 verschillende specialisten lopen vanwege hun klachten en toch is er nooit een moment dat al die specialisten gezamenlijk om de tafel gaan zitten en zich afvragen hoe de verschillende puzzelstukjes tot één geheel zijn te maken. We zeggen dan dat de reguliere geneeskunde vooral klacht gericht en onderdrukkend van aard is. Niet gericht op herstel van een natuurlijke situatie.
Natuurgeneeskunde in brede zin zou dat wel moeten zijn, maar is dat helaas lang niet altijd. Om vanuit samenhang te kunnen denken is het van belang om een samenhangend model, een systeem model te hanteren aan de hand waarvan klachten en symptomen ‘geplaatst’ kunnen worden en er samenhang kan ontstaan.
Laat ik een simpel voorbeeld noemen. Iemand komt in de praktijk voor maagzuur klachten. Een regulier arts zou wellicht een maagzuurremmer voorschrijven. Klacht gericht, geen oorzaak aanpakken. Maar een natuurgeneeskundig arts of therapeut die met natuurlijke middelen ook niet verder komt dan het behandelen van de maag beweegt zich in principe op hetzelfde niveau. Beiden zijn reductionistisch bezig.
Denken vanuit samenhang kan betekenen dat je nader onderzoek doet naar het functioneren van het autonome zenuwstelsel. Het belangrijkste deel van ons parasympatische zenuwstelsel, de N. Vagus, stuurt de hele spijsvertering aan.
Dat is ook de ‘tak’ die verantwoordelijk is voor ontspanning, herstel tijdens de slaap, regeneratie in brede zin, uitscheidingen etc. Stel dat een 72uurs HRV meting van Firstbeat aangeeft dat er sprake is van een sympaticus dominantie (het lichaam staat teveel in de ‘stress-modus’) dan is er dus sprake van een onderactiviteit van de N. Vagus en dus een gebrekkige aansturing van de spijsvertering. Een eenvoudig maagzuur provocatie testje zou kunnen aanwijzen dat er niet zozeer sprake is van een structureel teveel aan maagzuur maar juist een tekort. Nader onderzoek zou kunnen uitwijzen dat er omstandigheden zijn die veel stress geven en dat er ook lifestyle factoren (gedrag: zoals alcohol gebruik voor het naar bed gaan, laat en lang beeldschermwerk etc.) zijn waardoor het herstel in de nacht slecht is. Een Haarmineralen onderzoek (HMA) van ARL (Phoenix, Arizona) laat zien dat er sprake is van een overbelasting van het stress systeem (onderfunctie van bijnier- en schildklier-stofwisseling) waaruit we kunnen afleiden dat e.e.a. al langer bestaat. Tevens zijn er aanwijzingen voor tekort aan allerlei nutriënten, o.a. jodium (HMA en 24uurs Jodium urine test). Een adequate jodium status in het lichaam is voor veel processen van belang maar o.a. ook voor voldoende maagzuur productie en ook voor een optimale functie van bijvoorbeeld de receptoren van GABA (Gamma-aminoboterzuur) en Serotonine (twee belangrijk remmende neurotransmitters in de hersenen).
Vervolgens worden al die inzichten vertaald in een advies waarin gedrag, voeding en de ontregelde interne fysiologie allemaal een plek krijgen en dán wordt er gewerkt vanuit samenhang. Alleen dán kunnen we stellen dat er gewerkt wordt aan herstel en aan een duurzame oplossing. Het zal de patiënt inzicht geven in de relatie tussen factoren die hij/zij zelf kan beïnvloeden en gezondheid. Het is niet alleen een behandeltraject maar ook een geweldig leertraject.
We krijgen veel verzoeken van mensen die denken te weinig maagzuur te hebben. Ook zijn er mensen bij die het boek “Waarom maagzuur goed voor je is” hebben gelezen.
Het is voor alles belangrijk om te beseffen dat een tekort aan maagzuur nooit een opzichzelfstaand probleem is, maar een symptoom van een diepere ontregeling. We informeren u daarover graag verder.
Voor wie de maagzuurtest wil gebruiken, is deze weer beschikbaar via info@ccgonline.eu
Op veler verzoek nog even aan aanvulling op het eerdere verhaal over maagzuur tekort:
Er is een heel simpele test waarmee mensen binnen drie dagen zelf kunnen bepalen of ze een te lage dan wel een normale maagzuur productie hebben. De test is aan te vragen bij CCG te Zeewolde: info@ccgonline.eu
De meeste mensen kennen wel direct of indirect het probleem van een teveel aan ‘brandend’ maagzuur. En anders zorgen de TV reclames er wel voor dat we er van op de hoogte zijn. Voor Big Pharma is dit een uiterst lucratieve klacht, want naast alle zelfzorgmiddelen die er voor deze klacht bij apotheker en drogist te verkrijgen zijn, vormen de groep maagzuurremmende medicijnen de op één na meest verkochte groep geneesmiddelen ter wereld.
Toch is er een hardnekkig misverstand waar het maagzuurklachten betreft. Veel mensen met last van zuurbranden hebben eigenlijk een te lage maagzuurproductie en is de maag in die situatie overgevoelig. Dit resulteert in plotseling pieken van maagzuur productie bij bepaalde type voeding waarna de klachten ontstaan. Regulier wordt hier steeds alleen maar geconstateerd dat er een teveel aan maagzuur is en worden er maagzuurremmers ingezet. De paradox is dat als deze mensen tijdens de maaltijd een maagzuurverhogende tablet innemen (Betaïne HCL), dan hebben ze als regel helemaal geen last meer van de piek-productie en dus van zuurbranden.
Een tekort aan maagzuur kan evenwel ook zonder verschijnselen op het niveau van de maag verlopen. Een eenvoudige provocatietest kan in 3 dagen duidelijk maken of iemand een voldoende dan wel een tekort aan maagzuur heeft. Omdat maagzuurproductie, evenals alle andere functies van de spijsvertering, aangestuurd wordt door de Parasympatiscus-tak van het autonome zenuwstelsel en de meeste mensen kampen met de gevolgen van te veel stress, is maagzuur tekort een zeer wijdverbreid probleem.
De gevolgen van een te laag maagzuur niveau zijn enorm. De opname van alle mineralen en van vitamine B12 én de eiwitvertering zijn allen afhankelijk van de productie van voldoende maagzuur (en pepsine). Zowel de mineralen als Vit. B12 zijn zeer belangrijke sleutels in de stofwisseling en tekorten kunnen leiden tot de meest uiteenlopende klachten en ziekten. Zo zien we bv. met regelmaat mensen die schildklierproblemen hebben ómdat het maagzuur niveau te laag is waardoor er onvoldoende opname is van de de mineralen zink, selenium en vit. B12 waardoor de omzetting van het weinig actieve schildklierhormoon T4 in het biologisch actieve T3 moeizaam verloopt.
Een belangrijk deel van de hedendaagse maagzuurremmers zoals in de reguliere geneeskunde voorgeschreven zijn de zogenaamde Protonpompremmers. Voorbeelden hiervan zijn o.a. Nexium, Omeprazol en Lansoprazol. Deze groep geneesmiddelen, de meest verkocht groep geneesmiddelen ter wereld, zijn een enorme goudmijn voor de Farmaceutische industrie. In het afgelopen jaar was de wereldomzet $25,6 biljoen (dat is 25,6 x 1000 x 1 miljoen dollar).
Deze groep geneesmiddelen worden ingezet om symptomen van zuurbranden tegen te gaan en GERD (Gastroesophageal reflux disease) te voorkomen. Deze laatste aandoening betreft een ziekelijke aantasting van de slokdarm als gevolg van het herhaaldelijk instromen van maagzuur in de slokdarm.
Hoewel de meeste artsen deze groep geneesmiddelen als veilig bestempelen zijn er wel degelijk nadelen verbonden aan het gebruik, variërend van duizeligheid tot een verhoogde kans op osteoporose (botontkalking), hartaandoeningen, longontsteking e.a.
Onderzoek dat is gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Gastroenterology heeft aangetoond dat het gebruik van deze middelen een opmerkelijke afhankelijkheid creëren. Gezonde proefpersonen die deze preparaten een korte periode gebruikten hadden in een groot aantal gevallen nadien last van klachten als zuurbranden, zure oprispingen etc. Klachten die deze geneesmiddelen juist zouden moeten verhelpen. Dit creëert een bedenkelijke geneesmiddelen afhankelijkheid die zou kunnen verklaren waarom deze middelen wereldwijd zo veel gebruikt worden. Wanneer gebruikers van deze geneesmiddelen op enig moment zouden willen minderen of stoppen worden ze geconfronteerd met nog heviger klachten (zogenaamd rebound effect) waardoor de meeste mensen het wel uit hun hoofd zullen laten om door te gaan mat afbouwen. Eens een gebruiker, altijd een gebruiker, dus. Voor de fabrikant een geweldige formule, voor zorgverzekeraars en patienten een verontrustend gegeven.
Er zijn wat ons betreft in elk geval twee aandachtspunten bij deze studie te maken:
1. In de eerste plaats komen veel maagklachten die doen denken aan een teveel aan maagzuur eerder voort uit een chronisch maagzuur tekort. Als reactie op bepaald voedsel piekt dan de maagzuur productie tijdelijk wat klachten van een teveel geeft. Aanpak van het te laag maagzuurniveau doet deze klachten doorgaans verdwijnen. Er is een eenvoudige test om te bepalen of u een te laag maagzuur niveau heeft (informatie CCG).
2. Er is een natuurlijk extract dat in staat is om de maagzuur productie te reguleren. Dit is veelal uitstekend geschikt om de maagzuurremmers af te bouwen of de dosering in elk geval te minderen (informatie CCG).