Just another WordPress.com weblog

Categorie archief: Griepspuit


door 2 reacties

Griep & Griepprik

De jaarlijkse griep epidemie is weer een feit, volgens de peilingen van het RIVM. Aanleiding om op deze plaats toch ook nog maar eens aandacht te vragen voor de griepprofylaxe, de jaarlijkse griepprik.

In het dagblad Trouw van 3 augustus jl. stond een lezenswaardig artikel van de hand van de huisarts Hans van der Linde, waarin hij een pleidooi hield voor de áfschaffing van de griepprik. Ja u leest het goed. Sterker nog, zelfs het NTVG, hét vakblad voor artsen heeft zich in die toon uitgesproken tégen de griepprik.

En ze zijn niet de eersten die schrijven over het volledige ontbreken van deugdelijk wetenschappelijk onderzoek dat de griepprik effectief is.

Jaren geleden deden de onderzoekers van de Cochrane Collaboration (een wetenschappelijk elite genootschap dat medische reviews schrijft) hetzelfde en ze spraken hun verbazing erover uit dat er zo’n tegenstelling is tussen de promotionele activiteiten van de overheidsinstanties enerzijds en het volledig ontbreken van bewijs over de effectiviteit anderzijds.

Een beetje weldenkende Nederlander gaat zich dan afvragen hoe het kan dat zonder enige terughoudendheid afgelopen herfst bij een groeiende groep mensen met een zogenaamd verhoogd risico, de uitnodigingen weer op de deurmat vielen. En dat terwijl we in de wereld niet echt als een volgzaam volkje te boek staan. Hoe kan het dat zo’n 2,5 miljoen mensen als makke schapen toch maar weer die prik laten zetten?

Het lijkt er op dat de verantwoordelijke lieden bij de overheid denken: niet teveel aandacht aan geven, de storm waait wel weer over. Ondertussen gewoon doorgaan alsof er niets aan de hand is.

Dit gebeuren illustreert een aantal zaken. Om te beginnen gaat het dus niet om waarheid maar om belangen. Terecht legt Hans van der Linde in zijn artikel de vinger bij de zere plek. Er gaat een miljardenomzet schuil achter dat jaarlijkse prikje.

Verder laat het zien, waar ik op deze plek al vaker aandacht voor heb gevraagd, en dat is hoe uiterst effectief angstwekkende begrippen als “risico”, “verhoogde sterfte kans” en dergelijke zijn in de campagnes van de overheid. Veel mensen geloven de sombere prognoses kritiekloos en laten vervolgens alle rationaliteit varen. Het meest bizarre is nog dat ze het niet bewezen risico van sterfte door griep inruilen voor een ander veel hoger en wel bewezen risico.

Een topwetenschapper die tot voor enkele jaren terug verbonden was aan de WHO (Wereld Gezondheidsorganisatie) heeft benadrukt hoe schadelijk het methylkwik in het griepvaccin is. Deze schadelijke stof wordt als conserveermiddel aan het vaccin toegevoegd. De man heeft d.m.v. wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat door de jaarlijkse inspuiting met dit stofje de kans op het ontwikkelen van Alzheimer aanzienlijk toeneemt. De publicatie heeft hem wel zijn riante baan gekost, maar dat hoeft ons niet te verbazen. Klokkenluiders zijn nooit populair in eigen vakkringen.

En dat vanuit de oppermachtige industrieën alles in het werk gesteld wordt om de riante jaarlijkse dividend uitkeringen van de aandeelhouders tot nog verdere hoogtes op te stuwen hoeft ons  niet te verbazen. Dat een democratische gekozen overheid daarin mee beweegt, des te meer.

Eerder gepubliceerd in “Blik op Zeewolde”, febr. 2018

De bekende Nederlandse viroloog Ab Osterhaus wil leerkrachten aan de griepprik zo meldden de kranten afgelopen week. Zonder enkele terughoudendheid beweert deze man “De griepprik werkt, dat is aangetoond”. Heeft hij misschien dan toch belang bij deze lucratieve business?


door 2 reacties

Comotie rond de jaarlijkse Griepprik

Volgens een publicatie in het Geneesmiddelenbulletin is de effectiviteit van de jaarlijkse griepprik wetenschappelijk niet bewezen. “Er is weinig betrouwbaar bewijs over influenzavaccinatie, maar er is wel bewijs van grootschalige manipulatie van conclusies en van verdachte onderzoeken,” aldus auteur Dick Bijl, de hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin.

Niets nieuws onder de zon. Al in 2009 maakte ik op deze blog melding van een studie uit 2006 van het gerenommeerde research instituut de Cochrane Collaboration dat tot vergelijkbare conclusies kwam. Toen is er niets veranderd en dat zal er nu ook niet.

Aan het eind van de dag hoorde ik een interview op Radio 1 met dhr. Roel Couthino, directeur van de afdeling ‘Infectieziekten’ van het RIVM. U weet wel, dat Rijksinstituut dat ter voorbereiding op de Mexicaanse griepvaccinatie ook dagelijks in het nieuws was om alle ongerustheid bij twijfelende Nederlanders weg te nemen. Voor communicatiedeskundigen en psychologen leverde genoemd interview een schat aan studiemateriaal op. Ongelofelijk hoe een leidinggevend wetenschapper zich zo te buiten kan gaan aan onzinnige redeneringen op het moment dat er gedegen kritiek uit het eigen kamp komt. Hij maakte ineens een interessante tegenstelling tussen hem (en zijn medestanders vóór de jaarlijkse griepprik) en zogenaamde ‘orthodoxe wetenschappers’. Kennelijk zijn dat wetenschappers die consequent trachten vast te houden aan de alom bejubelde regels voor Evidence Based medicine. Vandaag de dag klinkt ‘orthodox’ niet meer zo gunstig, je bent dan al gauw ouderwets en zelfs fundamentalistisch.Er wordt hier duidelijk met twee maten gemeten. En waarom, zo vraag je je af? Wie het weet mag het zeggen. Maar welke argumentatie kan er zijn om in deze tijd € 56,6 miljoen uit te geven aan iets waarvan de effectiviteit op z’n zachtst gezegd uiterst discutabel is om daar vervolgens 3,5 miljoen Nederlanders jaarlijks mee te belasten?

Ik verwijs nogmaals naar de eerder genoemde studie van de Cochrane Collaboration. Zij hebben zich, getuige de titel van de studie, destijds al verbaasd over de discrepantie die er is tussen enerzijds het beleid en anderzijds het gebrek aan wetenschappelijke bewijslast t.b.v. de werkzaamheid van de griepvaccinatie.

Waarschijnlijk worden veel landgenoten die behoren tot de groep van 3,5 miljoen, geruisloos in slaap gesust door de ‘geruststellende’ woorden van Roel Coutinho, maar ook hier geldt: een gewaarschuwd mens telt voor twee. Wat nl. wél wetenschappelijk is aangetoond, is dat 5 achtereenvolgende jaren de griepprik, de kans op ziekte van Alzheimer op latere leeftijd met een factor 10 vergroot.


door 3 reacties

De leugen over vaccinaties

In het ND van maandag 14/03 komt uitgebreid Roel Coutinho aan het woord. U kent hem nog wel, de directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding wiens vriendelijke stem en vertrouwenwekkende uitstraling de Nederlandse bevolking over de streep moest trekken om zich gewillig over te geven aan de zo bejubelde Mexicaanse griep vaccinatie. Bijna dagelijks was hij te zien op het journaal en in allerlei praatprogramma’s. Tótdat een slimme journalist ontdekte dat deze vriendelijk ogende ‘opa’ directe financiële belangen had in het door hem zelf aangeprezen anti-virale middel Tamiflu. Toen verdween hij om strategische redenen (?) van de buis en werd het stokje overgenomen door andere welwillende lieden die u ervan moesten overtuigen zich vooral vol vertrouwen over te geven aan zorgen van ‘Vadertje Staat’.

Afijn, deze Roel Countinho komt dus aan het woord in een paginagroot interview in het ND. Ontroerend om te lezen dat de man nog steeds voluit gelooft in de veiligheid van vaccins. Hij heeft zelfs, aldus de krant, bij het ouder worden mínder het gevoel dat de mens slecht is. Boeiende stelling die Freudiaans georiënteerde psychologen het nodige voer voor theorieën over zelfrechtvaardiging zal kunnen opleveren. Maar het vervolg is pas echt slim bedacht. Dhr. Coutinho benadrukt hoezeer hij van nature een ‘wantrouwig’ persoon is. U begrijpt de gedachtegang en u volgt die natuurlijk blindelings. Want als zélfs een wantrouwig man als Coutinho vertrouwen heeft in de vaccins die hij met droge ogen adviseerde aan zwangere vrouwen en kleine baby’s, dan kunt u gerust zijn. Dan is iedere twijfel wel weggenomen.

Blijft het voor mij een raadsel wat deze zelfde Roel Coutinho, wetenschapper van beroep, doet met de vernietigende mening van de prestigieuze Cochrane Collaboration in een review studie gepubliceerd in The British Medical Journal oktober 2006 (BMJ 281006) waarin de onderzoekers met verbazing spraken over de kloof tussen enerzijds de overtuiging van beleidsmakers over effectiviteit en veiligheid en anderzijds het gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing over de werkzaamheid én de veiligheid van de jaarlijkse griepvaccinatie programma’s.

Hoe komt het toch dat ik precies het tegenovergestelde heb als Coutinho, hoe ouder ik wordt hoe meer ik besef hóe slecht de mens is.


door 1 reactie

Griep vaccinatie veroorzaakte levensbedreigende convulsies bij 57 kinderen

De Australische krant The Age rapporteert dat 57 kinderen in Australië onder de 5 jaar die de griepprik hebben ontvangen ter bescherming van de seizoensgriep, heftige convulsies [stuipen, heftige onwillekeurige spasmodische spiersamentrekkingen; wel bekend van epilepsie] ontwikkelden. Onderzoek heeft uitgewezen dat het vaccin niet verontreinigd was en dat betekent dat de convulsies dus alleen veroorzaakt kunnen zijn door stoffen die doelbewust aan het vaccin zijn toegevoegd. Ik heb al eerder in een blog verwezen naar de publicatie van de Cochrane Collaboration, waarin duidelijk wordt gesteld dat er geen enkel deugdelijk wetenschappelijk bewijs is voor de werkzaamheid van de massale seizoensgriep vaccinatie programma’s die wereldwijd jaarlijks worden ingezet.

De vaccinatie paradox:

Vaccins hebben tot doel om de ontvanger te beschermen tegen specifieke infectie ziektes. Het geval wil echter dat het immuunsysteem van het lichaam die aanpassing alleen kan realiseren als er voldoende Vitamine D in het lichaam beschikbaar is. En als de persoon voldoende Vitamine D (tegenwoordig 200nmol/L in bloed) heeft, is een vaccinatie overbodig omdat Vitamine D een uitstekende preventie geeft tegen de seizoensgriep. Dus kan je stellen dat het vaccin alleen ‘werkt’ bij die mensen die het niet nodig hebben.

Ik heb ook al vele malen aangegeven dat er zeer veel en overtuigend bewijs is dat Vitamine D tekort in de Westerse wereld eerder regel dan uitzondering is. Daar komt nog bij dat optimaliseren van de Vitamine D status een reeks aan gezondheidsbevorderende en preventie consequenties heeft en géén bijwerkingen kent. Alleen al vanuit economisch oogpunt (vanuit de belastingbetaler gezien, níet vanuit de producenten van vaccins) zou de keuze simpel in het voordeel van een jaarlijkse Vitamine D campagne moeten uitkomen in plaats van bij de jaarlijkse onwerkzame griepprofylaxe.

“Denken zonder ervaring is leeg, maar ervaring zonder denken is blind.” (Immanuel Kant, Duits filosoof 1724-1804)


door 6 reacties

Casuïstiek: vaccinatieschade

Verslag van een moeder:

Zomaar vaccineren? Denk effe na!!

Ruim 8 jaar geleden ben ik, als onervaren moeder, met mijn oudste dochter het vaccinatie programma begonnen zoals voorgeschoteld via het RIVM. Eigenlijk, heel naïef, dacht ik er goed aan te doen door haar alle benodigde vaccinaties op tijd en volgens het boekje te laten geven. Onze dochter was als baby gezond geboren en haar ontwikkeling verliep voorspoedig.

Maar toen Daphne 8 maanden was, zag ik dat ze licht schokkende beweginkjes maakte. Haar ogen rolden weg en haar armpjes bewogen heen en weer. Toen ze eenmaal goed kon zitten viel ze, tijdens een aanval, met haar hoofdje voorover op de grond. Via het consultatiebureau, huisarts en kinderarts zijn we uiteindelijk terecht gekomen bij de kinderneuroloog in het VU van Amsterdam.

De uitslagen van de eerste  EEG’s gaven aan dat het om epileptische aanvallen ging. In haar hersenen  vertoonden zich epileptische activiteiten. Al snel werd er door de kinderneuroloog diazepam voorgeschreven. Een middel wat op Daphne een apathische uitwerking had. Ze ondernam geen enkel activiteit meer en werd erg suf. Haar ontwikkeling stond stil. Er kwam geen verbetering en de aanvallen werden steeds heftiger.

Ondertussen werden wij benaderd door Wim Gelderblom, klassiek homeopaat. Hij startte een behandeling waarbij de eerder verkregen vaccinaties werden ontstoord. Met name op de ontstoring van de K-vaccinatie (kinkhoest) reageerde Daphne positief middels koorts. Echter de aanvallen hielden aan. Onder intensieve begeleiding van Wim zijn wij gestart met een ander homeopathisch medicijn. Een aantal weken later kreeg Daphne ineens hele hoge koorts en de aanvallen volgden elkaar op. Een dag lang heb ik met haar op schoot gezeten. Onzeker en bang. ’s Avonds kreeg ze zwarte ontlasting en de koorts verdween. Vanaf dat moment zijn de epileptische aanvallen tot op de dag van vandaag weggebleven.

Het is nu acht jaar later. Omdat haar ontwikkeling gedurende een half jaar heeft stilgestaaan, heeft deze gebeurtenis wel een stempel gedrukt op haar gehele welzijn. Nu zoveel jaar later kunnen we vaststellen dat haar ontwikkeling het niveau heeft bereikt adequaat voor haar leeftijd. Het gaat nu erg goed met haar.

De vaccinatie voor de kinkhoest is nooit meer gegeven. De overige vaccinaties worden niet meer tegelijkertijd gegeven (zogenoemde cocktails). Bovendien worden de benodigde vaccinaties homeopatisch voorbereid middels een profylaxe (korreltjes onder de tong). Het lichaam en het afweersysteem wordt voorbereid op de vaccinatie en hierdoor zijn de bijwerkingen nihil.

Voor onze jongste dochter (bijna 2 jaar) stonden wij opnieuw voor de keuze voor het wel of niet vaccineren tegen de Mexicaanse griep. Persoonlijk vind ik de door de overheid gegeven informatie erg summier, de samenstelling van het vaccin verontrustend en daardoor de risico’s voor het kind te groot. In overleg met Wim zijn wij een alternatieve behandeling gestart wat preventief werkt en bescherming biedt tegen de Mexicaanse griep. Al onze 4 kinderen zijn nu gestart met deze behandeling.

Op dag 2 van de profylaxe kreeg Daphne ineens hele hoge koorts, +40 graden.  Ook de volgende dag bleef de hoge koorts aanhouden, haar hals was gezwollen en klaagde ze over pijn in haar keel. We hebben direct contact opgenomen met Wim. Volgens Wim kon dat niet komen van de profylaxe, er zou mogelijk sprake kunnen zijn van griep. Hij adviseerde ons om haar elke twee uur te laten stomen met fulvinezuur en een paar druppels eucalyptus. We hebben dit middel direct bij hem opgehaald en haar laten stomen. De volgende ochtend, nauwelijks 12 uur later, was de koorts gezakt en was de pijn in haar keel verdwenen. Gedurende twee dagen hebben we Daphne nog laten stomen. Na drie dagen is de koorts weggebleven en voelde ze zich weer helemaal beter.

Met mijn verhaal heb ik willen neerzetten dat er méér is dan zomaar vaccineren. Met de juiste middelen en goede alternatieven kan onder intensieve, deskundige begeleiding, het juiste doel worden bereikt: De gezondheid van je kind!!

Dus…..zomaar vaccineren? Denke effe na!!

Sonja Gelderblom-van de Ven


door Een reactie plaatsen

Effectiviteit griepvaccinaties; feit of fictie?

Het is ongetwijfeld niemand ontgaan dat er veel onrust en onzekerheid heerst t.a.v. de Mexicaanse griepvaccinatie. Onduidelijke informatie, schijnbaar tegenstrijdige informatie (niet gevaarlijker dan de jaarlijkse griep maar wel veel meer maatregelen), steeds meer groepen die zich roeren en een overheid die te midden van al dat rumoer met behulp van de media probeert haar doelstellingen te bereiken.

Dat de informatieverstrekking selectief is en dat daarmee de betrouwbaarheid van de informatie ernstig aan waarde inboet moge blijken uit het feit dat nergens melding wordt gemaakt van een in 2006 gepubliceerde studie in het gerenommeerde British Medical Journal onder de titel “Influenza vaccination: policy versus evidence” [“Griep vaccinatie: beleid versus bewijs”].

Deze studie is uitgevoerd door de prestigieuze Cochrane Collaboration. De Cochrane Collaboration is een internationale non-profit organisatie, die up-to-date informatie verschaft over de effecten van interventies in de gezondheidszorg. Cochrane reviews [soort wetenschappelijke recensies] worden beschouwd als de gouden standaard voor het bepalen van de effectiviteit van interventies in de gezondheidszorg.

Enkele van de niet mis te verstane conclusies van de Cochrane Collaboration in deze publicatie zijn:

“Systematische reviews tonen aan dat geïnactiveerde vaccins weinig of geen effect hebben op de gemeten effecten”.

“De meeste studies zijn van slechte methodologische kwaliteit [wetenschappelijk slecht uitgevoerd] en de invloed van confounders [factoren die invloed hebben op de gemeten variabelen en niet expliciet worden meegenomen in de studie] is hoog”.

“Er is weinig vergelijkend bewijs over de veiligheid van deze vaccins”.

De studie eindigt met de volgende woorden: “De optimistische en zelfverzekerde toon van sommige voorspellingen over de circulatie van virussen en over de impact van geïnactiveerde vaccins, die in strijd zijn met de beschikbare bewijzen, is opvallend.

De redenen zijn waarschijnlijk complex en kunnen gepaard gaan met “een rommelige mix van waarheidsconflicten en tegenstrijdige belangen waardoor het moeilijk is om discussies over feiten te scheiden van discussies over waarden of een vorm van optimisme-bias (een onterechte geloof in de werkzaamheid van interventies).


door Een reactie plaatsen

Wetenschappelijke studies falen in het aantonen van de veiligheid en doeltreffendheid van het influenza (Griep) vaccin bij kinderen en volwassenen.

Een onafhankelijke analyse door de internationaal gerenommeerde Cochrane Collaboration van wereldwijd onderzoek inzake het griepvaccin, gepubliceerd in het British Medical Journal op 28 oktober 2006, geeft aan dat er weinig wetenschappelijk bewijs is dat het geïnactiveerde influenzavaccin veilig en effectief is voor kinderen en volwassenen.

Met verwijzing naar zowel de conclusies van de Cochrane Collaboration als de  methodologische tekortkomingen in een “kind griepvaccin” studie die op 25 oktober jl. gepubliceerd is in het Journal of the American Medical Association (JAMA), roept het National Vaccine Information Center in de VS, de Centers for Disease Control (CDC) op om te stoppen met de aanbeveling van de jaarlijkse griepprik voor alle zuigelingen en kinderen, tot er methodologisch verantwoorde studies zijn uitgevoerd. “Er is een grote kloof tussen het beleid ter bevordering van de jaarlijkse griepvaccinaties voor de meeste kinderen en volwassenen en de ondersteuning van wetenschappelijk bewijs”, zegt epidemioloog Tom Jefferson, Cochrane Vaccines Field, Rome, Italië, die de uitgebreide analyse voor de prestigieuze Cochrane Collaboration heeft gecoördineerd. “Gezien de aanzienlijke kosten die samenhangen met de jaarlijkse campagnes voor massavaccinatie tegen influenza, is er dringend behoefte aan een nieuwe evaluatie van deze strategieën.”

Voor wie er niet bekend mee is, de Cochrane Collaboration (http://www.cochrane.org), die de Cochrane Bibliotheek onderhoudt, is de grootste producent ter wereld van systematische reviews van wetenschappelijke informatie over de gezondheidszorg. Het is een Brits geregistreerd internationale wetenschappelijke non-profit organisatie. Cochrane reviews [overzichtsartikelen, soort wetenschappelijke recensies] worden beschouwd als de gouden standaard voor het bepalen van de effectiviteit van interventies in de gezondheidszorg.

Voor wie het Engels machtig is, volgt hier een link naar het originele artikel: BMJ 281009

Een opzienbarende publicatie die 3 jaar geleden al is verschenen, maar kennelijk ‘afwezig’ in een tijd dat de wereld op z’n kop lijkt te staan over de gevaren van de Mexicaanse griep en waarin beleidsmakers en producenten de massa willen doen geloven dat de jaarlijks griepvaccin en het recent geproduceerde Mexicaanse griepvaccin veilig en effectief zijn. Zolang de media maar zwijgt over studies zoals deze van de Cochrane Collaboration, kan ze de illusie levend houden.


door 8 reacties

Griepspuit verhoogt kans op Ziekte van Alzheimer

De cijfers liegen er niet om, de ziekte van Alzheimer is bezig een wereldwijd probleem van ongekende omvang te worden. Een recent in de US uitgevoerde studie voorspeld dat in 2050 circa 8,8 miljoen mensen Alzheimer zullen hebben, tegen 3,1 miljoen nu.
Voor Europa komen de getallen neer op circa 7,2 miljoen nu en 16,5 miljoen in 2050.

Nu zullen de meeste ziekten een multicausale achtergrond hebben, wat betekent dat er meerdere factoren zijn die gezamenlijk zorg dragen voor het ontstaan van de ziekte. Er zal vast ook wel een genetische component aanwezig zijn.
Echter sommige factoren zijn te vermijden en toch wordt er maar weinig aandacht aan besteedt.

Dr. Hugh Fudenberg, een immuno-geneticus en behorende tot de 13 meest vooraanstaande biologen in onze tijd met meer dan 850 wetenschappelijke publicaties in gerenommeerde wetenschappelijke vakbladen, heeft onderzocht dat mensen die 5 achtereenvolgende jaren een griepspuit hebben gekregen in de periode 1970-1980 (onderzochte periode) maar liefst een 10x grotere kans hadden op het krijgen van Alzheimer op latere leeftijd in vergelijking met mensen die slechts 1 of 2 griepspuiten hadden gehad in die periode. Dr. Fudenberg heeft o.a. voor de WHO (World Health Organization) gewerkt maar werd in 1995 uit zijn ambt gezet vanwege ‘onethisch en onprofessioneel gedrag’, een lot wat veel klokkenluiders in de medische hoek beschoren is.

Wat kan een verklaring zijn voor het door Fudenberg aangetoonde verband? De griepspuit bevat Thiomerosal een organische kwikverbinding. Kwik is een voor het menselijk organisme zeer schadelijke stof. Dr. Boyd Haley, hoogleraar en voorzitter van het Departement of Chemistry aan de Universiteit van Kentuky, Lexington, heeft uitvoerig onderzoek gedaan inzake kwik vergiftiging en de hersenen.  Haley’s onderzoek heeft een mogelijk verband tussen kwikvergiftiging en ziekte van Alzheimer aangetoond. In een artikel dat hij samen met onderzoekers van de Universiteit van Calgary publiceerde stelde hij dat “zeven van de karakteristieke markers waar we naar zoeken om de diagnose Alzheimer te kunnen stellen, konden worden geproduceerd in normaal hersenweefsel, of celcultures van neuronen, door de toediening van extreem lage doseringen kwik.

Daarnaast zijn er serieuze twijfels over het nu van de griepspuit campagnes die ieder jaar weer grootschalig worden ingezet. In het British Medical Journal stond onlangs een artikel te lezen van Tom Jefferson, de coördinator op het gebied van vaccins bij de Cochrane Collaboration. Hij schreef dat het de hoogste tijd wordt om vaccinatiecampagnes te herevalueren aangezien de effectiviteit van de griepspuit nogal gehinderd wordt door het feit dat influenza virussen er door de frequente mutaties elk jaar anders uitzien. De griepsoorten van het vorig jaar, waarop het vaccin gebaseerd is, geven nou eenmaal geen immuniteit tegen de virussen die dit jaar de kop opsteken.

Een gewaarschuwd mens telt voor 2 en hier misschien wel voor meer. En dan te bedenken dat er een onschuldige variant is op de griepspuit, deze is gebasseerd op een homeopatische bereiding van hetzelfde vaccin en wordt via de mond ingenomen. Is zeker even effectief, geeft geen kwikbelasting en mensen ontwikkelen na de inname geen griep, wat veelal wél gebeurd met de griepspuit.