Mijn dierbare vriend en begaafd systeemdenker prof. G.G. Jàros (Australië) heeft het me midden negentiger jaren al op het hart gedrukt: als je pretendeert een systeem benadering van gezondheid en ziekte te hanteren dan moet je altijd op zoek naar samenhang. Samenhang tussen klachten en aandoeningen in het heden, maar ook in de loop van de tijd. Die samenhang is er altijd. Of we die samenhang zien, of laat ik zeggen, kunnen benaderen, dat is een tweede.

Maar die benadering van de samenhang dient altijd centraal te staan in zowel de diagnose als de behandeling. Symptoombestrijding, zoals dat standaard in de reguliere medisch-farmaceutische benadering domineert, gaat hieraan voorbij.

Maagzuur klachten bijvoorbeeld, zullen in de reguliere praktijk als regel onderdrukt worden met een vorm van maarzuur-remming. Zonder dat er ook maar één moment aandacht is voor oorzaak en samenhang met andere klachten. Hoge bloeddruk is een ander voorbeeld. De constatering is doorgaans voldoende voor een arts een bloeddrukverlager, in welke vom dan ook, in te zetten. De hamvraag is natuurlijk waaróm de bloeddruk te hoog is en wat de samenhang is met andere klachten die de persoon heeft.

Mijn observatie is dat veel mensen geëmotioneerd raken als je de veronderstelde samenhang met hen deelt. Dat komt m.i. omdat we ten diepste allemaal wel weten dat die samenhang er ís en dat we om de klachten c.q. aandoeningen te kunnen begrijpen, op zoek moeten naar die samenhang.