Van een vrouwelijke volger van deze weblog (M.) die zelf ook met het 2.5 Vasten Dieet en het door mij gebruikte Kylea poeder aan de slag is gegaan, kreeg ik de navolgende reactie/vraag:

Het is goed om te benadrukken dat overgewicht niet het gevolg van een enkele eenvoudige verstoring is. Het mag dan zo zijn dat de door Michael Mosley aanbevolen werkwijze bij velen erg effectief is, er zijn zeker ook hindernissen. Ongelukkigerwijs komt dit probleem meer bij vrouwen voor dan bij mannen. Daarover meer in de komende blogs.

Om te beginnen is het goed om te benadrukken dat het wel belangrijk is dat er op de overige (niet-vasten) dagen vooral normaal gegeten wordt. Dat wil zeggen dat vrouwen in elk geval de 2000 kCal per dag binnen krijgen. Sommigen hebben  toch ongemerkt de neiging om op de normale dagen ook te matig te zijn, dat is niet verstandig.

Dat de aanpak van overgewicht bij veel vrouwen een wat complexere zaak is dan bij de meeste mannen wist ook Montignac al en hij schreef een boek over zijn methode speciaal voor vrouwen.

Deze complexiteit komt door een tweetal hormonale verstoringen die bij veel vrouwen voorkomen en die elkaar onderling ook nog eens versterken. Het heeft alles te maken met de functie van de schildklier stofwisseling (zie elders op deze weblog) en de balans van de vrouwelijke hormonen. Schildklier aandoeningen  komen gemiddeld bij vrouwen tot wel 10x meer voor dan bij mannen. Verder is de balans tussen de vrouwelijke hormonen oestrogenen en progesteron erg belangrijk voor het functioneren van de stofwisseling van de vrouw. Oestrogeen dominantie is een zeer veel voorkomende probleem bij vrouwen.

Schildklier: zoals elders op deze blog beschreven is de visie op schildklieraandoeningen in de reguliere geneeskunde nogal beperkt. Daarom wordt een te traag werkende schildklier of -stofwisseling, zo vaak over het hoofd gezien. Eén van de redenen dat schildklier aandoeningen meer voorkomen bij vrouwen dan bij mannen is gelegen in het feit dat het vrouwelijk organisme meer behoefte heeft aan het voor de schildklier zo essentiële mineraal jodium. O.a. komt dit omdat de vrouwelijke borstklieren, net als de schildklier een hoge affiniteit hebben met jodium. In de wetenschap is al lang bekend dat er een relatie is tussen mastopathie en borsttumoren (goed- en kwaadaardig) en schildklier aandoeningen. Jodiumtekort is volgens de WHO een wijdverbreid probleem ondanks alle pogingen van de reguliere geneeskunde om dit feit te ontkennen. Een eenvoudige manier om te onderzoeken of de schildklierstofwisseling te traag functioneert is het opnemen van de ochtendtemperatuur. De methode van dr. Broda Barns (“De trage schildklierwerking – de niet herkende ziekte” pagina 42) is daarvoor een goedkope en toegankelijke graadmeter. Normaal gesproken dient de temperatuur (gemeten onder de oksel; op het moment van wakker worden en vóór het opstaan) tussen de 36,5 en 36,8 te liggen. Bij menstruerende vrouwen dient die meting dan wel op dag 2 t/m 5 van de menstruatie plaats te vinden. Veel vrouwen die in het verleden diëten hebben gevolgd die gericht waren op calorie beperking hebben daardoor onwetend hun schildklierstofwisseling verder vertraagd. Doorlopende calorie beperking vertraagd de omzetting van het schildklier pro-hormoon T4 in de biologisch actieve vorm T3. Hierdoor ontstaat ook het beruchte jojo-effect wat deze diëten allemaal met zich mee brengen waardoor deze diëten altijd een tijdelijke hype zijn en na verloop van tijd weer naar de achtergrond verdwijnen. Een andere reden voor de vele schildklier aandoeningen bij vrouwen is de bij veel vrouwen heersende onbalans tussen de vrouwelijke geslachtshormonen.

De vrouwelijke hormonen: beide hormonen, oestrogenen en progesteron komen ook bij mannen voor maar in veel lagere concentraties. Het is van belang dat er bepaalde balans is tussen de oestrogenen en progesteron. Eerst iets over de oestrogenen, meervoud, dat klopt. Er zijn namelijk verschillende oestrogenen: estradiol, estron en estriol. Alle 3 deze hormonen zijn van belang voor een optimale gezondheid maar teveel is schadelijk. De eerste van de 3 genoemde hormonen is de sterkst werkende oestrogeen en verantwoordelijk voor de meeste ‘oestrogeen-symptomen’ zoals PMS en menopauze klachten. Onder bepaalde omstandigheden kan estradiol omgezet worden in 16-OH-oestrogeen, een kanker bevorderend hormoon. Estriol daarentegen heeft een beschermende werking tegen het ontstaan van oestrogeen gevoelige tumoren, verlaagd het risico van fibrose in de borstklierenen gaat juist de gewichtstoename als gevolg van oestrogeen (estradiol) dominantie bij vrouwen tegen. Het mineraal jodium helpt de balans tussen de oestrogenen te bewaren in het voordeel van estriol.

Er zijn drie vormen van oestrogeen dominantie:

1. oestrogeen is hoog en progesteron is laag
2. oestrogeen is hoog en progesteron is normaal
3. oestrogeen is normaal en progesteron is laag

Oestrogeen dominantie betekent dat de verhouding oestrogeen/progesteron niet klopt, in het voordeel van oestrogeen.

Klachten die samenhangen met oestrogeen dominantie zijn: PMS, gewichtstoename, trombose, borstkanker, gevoelige borsten, harde knobbels of cystes in de borsten, fibrose vorming, migraine, endometriose, PCOS, vocht vasthouden (oedeem), stemmingswisselingen, depressie, angsten en overbezorgdheid, maar ook auto-immuunziekten, allergieën, astma, slaapstoornissen en schildklier problemen.

In de volgende blog meer over de invloed van de oestrogenen op de schildklier stofwisseling en tevens oorzaken van een verstoorde oestrogeen/progesteron balans.

Informatie die voor een goede beeldvorming van de hormonale balans van belang zijn is bijvoorbeeld: de leeftijd van de eerste menstruatie (menarge), menstruatieklachten en pre-menstruele klachten, zwangerschapsklachten of ongewenste kinderloosheid, gebruik van hormonale anticonceptiva zoals de anticonceptiepil of het spiraaltje met hormoonafgifte. En uiteraard, de reeds genoemde ochtendtemperatuur waarden.