Het is algemeen bekend dat allerlei technologische ontwikkelingen in de afgelopen eeuw duizelingwekkende vormen hebben aangenomen. En het eind lijkt nog niet in zicht. Tal van ontwikkelingen hebben het leven gemakkelijker gemaakt. Van veel andere ontwikkelingen kan met recht de vraag gesteld worden of ze echt in het belang van de mensheid zijn. Ook zijn er zaken waarvan bij oppervlakkige beschouwing doorgaans alleen de nuttige kant wordt gezien, terwijl er ook een bijzonder schadelijke kant is.

Binnen die laatste categorie valt de ontdekking en het gebruik van plastics. Het gebruik van plastics in onze leefwereld mag gerust een revolutie genoemd worden, in elk geval voor wat betreft de veelheid toepassingen in onze tijd. Was vroeger glas een veel gebruikt verpakkingsmateriaal, tegenwoordig is dat in verreweg de meeste gevallen vervangen door plastic. Hierover worden al geruime tijd allerlei zorgen geuit door de milieubewegingen, en terecht. Maar nu wil ik het over een ander aspect van het grenzeloze gebruik ervan hebben. Het gebruik van plastics binnen de geneeskunde. Een gebruik waar de bekende Londense gynaecoloog Dr. Michel Odent een even spraakmakend als schokkend boekje over geschreven heeft: ”Childbirth in the age of plastics” (Bevallingen in de eeuw van de plastics).

Wie al wat langer op deze aardbol rondloopt, herinnert zich wellicht nog de glazen infuusflessen in de ziekenhuizen. Het is allemaal verdwenen en vervangen door plastics. Vloeistoffen worden toegediend via plastic slangen en komen uit uiterst soepel aanvoelende plastic infuuszakken. Ogenschijnlijk geen onderwerp om aandacht aan te besteden anders dan de beschouwing van vooruitgang en ontwikkeling, ook daar.

Michel Odent denkt daar evenwel heel anders over, en ik met hem. Om plastics soepel, transparant en duurzaam te maken worden er chemische verbindingen aan toegevoegd die we aanduiden als ’weekmakers’ of ftalaten (zoals BPA). En soepel zijn ze die infuuszakken, ze voelen aan als textiel. Geen wonder; weekmakers kunnen wel tot 40-50% van deze plastics uitmaken. En deze weekmakers blijven daar niet zitten. Ze gaan ten dele ook over in de oplossing. Ook mineraalwater of andere dranken in plastic PET flessen bevatten deze opgeloste weekmakers.

De weekmakers komen via de infuusvloeistof bij de zwangere vrouw terecht, om ons even tot die doelgroep te beperken, en via de moeder ook bij het ongeboren kind. En tot overmaat van ramp zijn kinderen in deze fase van hun jonge leven buitengewoon gevoelig voor de invloed van schadelijke stoffen.

Onderzoek heeft aangetoond dat dit nadelige effecten kan hebben, zoals verminderd IQ of chronische ontstekingen. Blootstelling aan deze stoffen, die ook wel xeno-oestrogenen worden genoemd, kan ook een verstoring geven van de hormonale balans, met alle gevolgen van dien.

Niet iedere verbetering is een vooruitgang!

(Eerder gepubliceerd in Blik op Zeewolde, okt. 2014).