Er is al veel over geschreven de laatste maanden. Wat mag een extra levensjaar bij een chronisch ziekte patiënt nog kosten? De vraag dringt zich op, volgens de medische specialisten, vanwege de nog steeds stijgende kosten in de gezondheidszorg.

Het lijkt een bizarre vraagstelling. Hoe kun je een levensjaar van een mens uitdrukken in economische grootheden? Zijn we al zo diep gezonken? Voor ieder die het verlies van een innig geliefd persoon heeft ondervonden moet dit als een gruwel klinken. In onze beleving is een extra jaar met onze geliefde, met ons chronisch zieke kind of onze chronisch zieke ouder, onbetaalbaar. Niet in geld uit te drukken.

Dat de discussie opduikt hoeft ons aan de ene kant niet te verrassen. Al jaren worstelt de overheid met onbeheersbare kostenoverschrijdingen in onze moderne gezondheidszorg. Daar komt de toenemende vergrijzing bij en alles met elkaar vraagt dat om bepaalde maatregelen teneinde verdere stijging van de toch al draconische kosten te vermijden.

Aan de andere kant wordt er één wezenlijke kant van de medaille consequent niet belicht. En daar gaat deze column over.

De oplossing ligt namelijk heel ergens anders. Niet bij het beknibbelen op behandel- en zorgkosten voor ernstig zieken mensen. Maar bij datgene wat de basis van ons gezondheidszorg stelsel zou moeten zijn, maar het niet is: gezondheidsbevordering en ziektepreventie. En denk nou niet dat dit een nog onontgonnen terrein is. Er is onnoemelijk veel wetenschappelijke kennis voorhanden om dit vorm te geven, alleen wordt het beleidsmatig geen ruimte gegund.

Honderden miljoenen zijn er te besparen, om nog maar te zwijgen over het voorkomen van menselijk lijden, door educatie, vroegtijdige screening van de mineralen- en vitamine toestand van ons lichaam, door tijdig aanvulling van tekorten, door terugdringen van de ziekmakende invloed van de voedingsindustrie. Het aan banden leggen van het gebruik van chemicaliën in onze leefomgeving. Het verbieden van reclame en advertenties die ziekmakende gewoonten aanprijzen en stimuleren. Door extra belastingheffing voor al die bedrijven die winstmaximalisatie jaar in jaar uit als eerste prioriteit zien en hun werknemers constant overbelasten.

De tomeloze drang naar meer, die zo kenmerkend is voor onze westerse wereld, levert als ongewenst bijverschijnsel ook een enorme toename van meer ongewenste gevolgen met zich mee.

Onze gezondheidszorg zou zelf, na een grondige diagnose, blootgesteld dienen te worden aan een ingrijpende operatie. Pas wanneer de gezondheidszorg weer wordt opgezet zoals het hoort, vanaf de basis, dus vanaf gezondheid. Pas dan kan er in het dure topsegment immens veel bespaard worden zónder dat er discussies hoeven te ontstaan als de huidige.

De platteland dokters in het oude China werden door de dorpelingen, waarvoor ze verantwoordelijk waren, betaald zoláng ze gezond waren. Als iemand ziek werd stopte de bijdrage. De arts had derhalve alleen maar belang bij gezonde mensen. Dát is pas wijsheid.

(Deze Column is eerder gepubliceerd in “Blik op Zeewolde”, sept. 2014)