De schildklier is een hormoonklier. De klier is gelegen in de hals, net onder de adamsappel. De hormonen van deze klier zijn verantwoordelijk voor de stofwisseling.  Onder stofwisseling verstaan we het totaal aan alle biochemische processen die zich afspelen in het menselijk lichaam.

De schildklier is onderdeel van het neuro-hormonale systeem.  Het ‘neuro’ deel verwijst naar het autonome- of vegetatieve zenuwstelsel. Dit betreft dát deel van het zenuwstelsel dat een belangrijke regulerende werking heeft binnen ons lichaam, en het functioneert autonoom. D.w.z. onafhankelijk van onze directe wil. We kunnen niet alleen door het te willen onze hartslag omhoog brengen naar 120 slagen per minuut. We beïnvloeden het autonome zenuwstelsel echter voortdurend, maar dan door gedrag. Een paar rondjes rond het huis doet de hartslag onmiddellijk verhogen. Het autonome zenuwstelsel werkt zeer nauw samen met alle hormoonklieren, vandaar de naam ‘neuro-hormonale systeem’.

Het is belangrijk om hier te benadrukken dat we over een een ‘systeem’ hebben. Het is één van de complexe regelsystemen in het lichaam. Regelsystemen die er voor moeten zorgen dat er onder wisselende omstandigheden een passende interne situatie wordt gehandhaafd. Dat we over een neuro-hormonaal systeem spreken is hierom ook van belang dat we beseffen dat er een grote onderlinge samenhang is tussen alle componenten van dat systeem. Raakt één van die componenten uit balans, dan heeft dat onvermijdelijk invloed op het hele systeem. Het is om die reden dat we binnen een systeembenadering van ziekte en gezondheid niet spreken van één enkele klier die niet goed functioneert, alsof de andere hormoonklieren tegelijkertijd wel optimaal zouden functioneren.  Anders gezegd, in onze ogen kan het niet zo zijn dat alleen de schildklier “ziek” is en de rest van het systeem niet. Samenhang, daar draait het om. Om het met een metafoor uit te leggen: als je aan één knoop van een vissersnet trekt, vervormt het hele net.

In de fysiologie spreken we van de HPT-as. Daarmee wordt de relatie Hypothalamus – Hypofyse – Schildklier bedoeld .

We spreken liever over de schildklier-stofwisseling dan alleen over de schildklierfunctie. Want de schildklier is een schakel binnen een hele keten. Hoewel cruciaal, zijn er ook andere schakels die mede bepalend zijn voor de einduitkomst. Beschouw het maar als een lopende band waar allerlei handelingen worden verricht in de juiste volgorde teneinde een correct eindproduct op te leveren. Eenzijdige focus op de schildklierfunctie leidt gemakkelijk tot verkeerde conclusies. Het is alsof iemand de kwaliteitscontrole in een fabriek moet doen en volstaat met het controleren van het functioneren van 2 mensen die redelijk aan het begin van een lopende band hun werk doen. Wanneer bij de controle blijkt dat zij hun werk goed doen wordt de conclusie getrokken dat het proces goed verloopt. Dat hoeft helemaal niet, het kan zijn dat nummer 5 en 6 aan de band staan te suffen waardoor er toch een ondeugdelijk eindproduct van de band rolt. Hierover de volgende keer meer.