Op 21 nov. werden we tijdens de uitzending van het programma “De Wereld Draait Door” vergast op een onversneden staaltje ‘cirkel redenering’. Volgens Wikipedia: Een cirkelredenering of petitio principii (ook wel aangeduid als “circulus in probando” of het Engelse “Begging the question”) is een drogreden die volgt uit een manier van redeneren waarbij al als juist wordt aangenomen wat nog bewezen moet worden, of waarbij feiten gebruikt of aangehaald worden waarvan de spreker/schrijver verkeerdelijk veronderstelt dat ze al bestaan of verwezenlijkt zijn.

Het betoog werd gevoerd door de in zijn vak gelauwerde professor René Bernards, moleculair oncoloog. Dat juist hij zich door emoties gedreven, liet verleiden tot een volstrekte onzinredenering over ‘Complementaire Geneeskunde’ bewijst een aantal zaken. Om te beginnen illustreert het op treffende wijze dat genialiteit op het ene gebied (laten we daar maar gewoon vanuit gaan) nog niet betekent dat iemand op andere terreinen ook in staat is om zinnige woorden te spreken. Sterker nog ‘wijsheid’ heeft niets met scholing te maken. Maar dat terzijde. Daarnaast toont het hoezeer emoties iemands rationele denktrant kunnen vertroebelen. Ik waag me niet aan een speculatie over de bron van deze emoties. Maar doorgaans zegt het vooral iets over de spreker zelf.

Laten we het gesproken eens in detail bekijken:

Presentator Matthijs van Nieuwkerk had enkele prominenten aan tafel die een woord mochten noemen dat ze graag afgeschaft wilden hebben.

Professor Bernards zegt het volgende: “Ik houd het dicht bij huis, ik houd het op “Complementaire Geneeskunde”. Daar hebben we al een woord voor en dat is ‘kwakzalverij’, dat is wat het is. En door het Complementaire Geneeskunde te noemen suggereer je 2 dingen die het niet is. Het is geen geneeskunde want het werkt niet en het complementaire suggereert dat het iets toegevoegt en dat doet het ook niet want het werkt niet. Dus het is op twee manieren een onjuist benaming. En het suggereert dus van alles maar het is niks want het is onbewezen geneeskunde. En dan zeggen de conplementaire geneeskunidgen: ja, maar het werkt. Ja, als het echt bewezen werkzaam was, was het reguliere geneeskunde. Daar hebben we ook een naam voor. Dat doemt men nl. de ‘echte geneeskunde’. Dus het is niks, het wordt niks en het zal ook nooit iets worden. Dus het woord hebben we ook niet meer nodig.
Matthijs van Nieuwkerk vraagt vervolgens: Hoelang ergert u zich al aan dit woord? Professor Bernards antwoord: Heel lang. Matthijs: Ja, dat merk ik.

Tot zover het gesprek.

Je hoeft geen colleges logica te volgen om deze redeneertrant direct als volstrekt onzinnig van de hand te kunnen wijzen. Deze redeneertrant is een wetenschapper onwaardig. Des te meer is dit een tragische manifestatie van tunnelvisie en hoogmoed daar de bewijslijst binnen de zogenaamde reguliere geneeskunde volgens officiële bronnen ergens tussen de 3 en de 12% ligt (zie mijn blog over Evidence Based Medicine). Professor Barnards draait door, door eigen roem verblind trekt hij een veel te grote broek aan.

De cirkelredenering die hij gebruikt is feitelijk de volgende: De reguliere geneeskunde houdt zich bezig met alles wat bewezen is in de geneeskunde. Als iets niet gebruikt wordt in de reguliere geneeskunde kan het dus nooit bewezen zijn. Dat is hoogmoed ten top. In de tijd dat de voorouders van Bernards nog in dierenvellen rondliepen en elkaar met knuppels de hersens insloegen vanwege een meningsverschil waren er al culturen met een hoogstaande en effectieve geneeskunde. Inzichten die we anno 2013 nog steeds niet zullen tegenkomen binnen de reguliere geneeskunde. Het is de ontkenning van alles wat je niet kent of begrijpt. Geeft vast een veilig gevoel, soort struisvogel gedrag (althans afgaand op de mythe die er rondom dit dier hangt), maar van een échte wetenschapper zou je deze onzin niet verwachten en mogen verwachten. De Nederlandse Academie van Wetenschappen zou zich moeten schamen dat één van haar leden zich op deze onwaardige manier gedraagt.