In de discussie tussen voor en tegenstanders van het huidige vaccinatie beleid wordt doorgaans geput uit verschillende referentiekaders. Wat zijn nu eigenlijk ‘onbetwistbare feiten’?

Om e.e.a. in een wat ander licht te plaatsen wil ik u attenderen op één van de beste boeken die ik de afgelopen jaren heb gelezen: “De Zwarte Zwaan – de impact van het hoogst onwaarschijnlijke” geschreven door Nassim Nicholas Taleb, filosoof, essayist en hoogleer onzekerheidskunde aan de Universiteit van Massachusetts. Ja, u leest het goed, hoogleraar “Onzekerheidskunde”.

ISBN9789057122675, Uitgeverij Nieuwezijds.

Ik wil een klein stukje citeren uit zijn Inleiding:

“Voor de ontdekking van Australië waren de mensen in de Oude Wereld er van overtuigd dat alle zwanen wit waren. In hun ogen was dit een onbetwistbaar feit aangezien het geheel bevestigd werd door empirische bewijzen. De waarneming van de eerste zwarte zwaan was voor ornithologen (en anderen met grote belangstelling voor de kleur van vogels) wellicht een interessante verrassing, maar daarin ligt niet het belang van dit verhaal. Het illustreert hoe beperkt en fragiel onze op observaties en ervaring gestoelde kennis is. Een algemeen aanvaarde bewering op basis van duizenden jaren van bevestigende waarnemingen van miljoenen witte zwanen kan namelijk door één enkele waarneming ontkracht worden. Het enige wat daarvoor nodig is, is één enkele (en, zo is mij verteld, vrij lelijke) zwarte vogel.”

Dit boek is een absolute aanrader. Ik wil deze blog afsluiten met een citaat uit het slot van de Inleiding. Misschien prikkelt het u om in de december maand dit boek op uw verlanglijstje te zetten. Misschien kiest u er liever voor te blijven denken dat zwarte zwanen niet bestaan, in dat geval raad ik u aan het boek dicht te laten.

“Samengevat: in dit (persoonlijke) essay steek ik mijn nek uit door, tegen veel van onze denkgewoonten in, te beweren dat onze wereld wordt gedomineerd door het extreme, het onbekende en het zeer onwaarschijnlijke  (onwaarschijnlijk volgens onze huidige kennis), en dat we elkaar ondertussen loze praat verkopen door ons te fixeren op wat bekend is en vaak niet of wel gebeurt. Verder doe ik de boudere (en irritantere) bewering dat de toekomst in toenemende mate minder voorspelbaar zal zijn, ondanks onze vooruitgang en de groei in kennis, of misschien wel vanwege deze vooruitgang en groei, en dat de menselijke natuur en de ‘sociale’ wetenschappen lijken samen te spannen om dit idee voor ons verborgen te houden.”